Hamengkubuwono V

Hamengkubuwono V (ook: Hamengkoeboewono V) was de vijfde sultan of koning van Yogyakarta. Deze Javaanse vorst uit de dynastie der sultans van Yogyakarta werd op 20 augustus 1821 in de kraton van Yogyakarta geboren en regeerde als "zelfbestuurder" in zijn aan Nederland onderworpen koninkrijk. Hamengkubuwono V overleed in 1855. Hij was de zoon van Hamengkubuwono IV.

Hij regeerde voor het eerst van 19 december 1823 tot 17 augustus 1826 en werd opgevolgd door zijn grootvader Hamengkubuwono II Hij regeerde voor de tweede maal van 17 januari 1828 tot 5 juni 1855 en werd deze keer opgevolgd door zijn broer Hamengkubuwono VI

De volledige titel van de vorst was Zijne Hoogheid Sampeyan Dalam ingkang Sinuhun Kanjeng Sri Sultan Hamengkubuwono V Senapati ing Alaga Ngah 'Abdu'l-Rahman Saiyid ud-din Panatagama Khalifatu'llah ingkang Yumeneng Kaping [Sultan Menol], Sultan van Yogyakarta. Hij was Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw^[1].

De dynastie van de Kartasura in Jogjakarta en Surakarta was door opvolgingsoorlogen en strijd met de Nederlandse kolonisator verdeeld geraakt. De agnaten bestreden elkaar en waren een speelbal van de Nederlanders.

Hamengkubuwono V was de tweede zoon van Hamangkubuwono IV en koningin Radin Ajeng Sepuh oftewel Gusti Kanjeng Ratu Kinchana de latere Gusti Kanjeng Ratu Agung of "Grote Koningin".

Al op driejarige leeftijd werd hij geïnstalleerd als sultan van Yogyakarta, maar op 17 augustus 1826 werd de jonge sultan door zijn grootvader Hamengkubuwono II afgezet.

Op 2 januari 1828 stierf Hamengkubuwono II. Die omstandigheid bood de inmiddels zevenjarige jongen nieuwe kansen. Hij werd op 17 januari van dat jaar, nadat de Nederlanders daar hun goedkeuring aan hadden gegeven, opnieuw op de troon van Yogyakarta geïnstalleerd. Tot 26 november 1836, de dag waarop hij als vijftienjarige meerderjarig werd verklaard, was een regentschapsraad verantwoordelijk voor het bestuur. Daarna was hij als meerderjarige verantwoordelijk voor de regering over Yogyakarta.

1. ↑ De Royal Ark op. Gearchiveerd op 7 april 2023.